Nastrojowe, pełne emocji i wspomnień o zapomnianych czasach. Ola Bilińska ­– wokalistka, kompozytorka, autorka tekstów i multi-instrumentalistka opracowała na nowo przedwojenne pieśni miłosne w jidysz. Zbudowany wokół nich program Libelid zaprezentuje festiwalowej publiczności w  Studiu im. H. Debicha. 

Towarzyszący artystce zespół oprawi dawne pieśni w akustyczne i elektroniczne brzmienia. W tej opowieści o różnych odcieniach i obliczach miłości wyraźne są wątki z obyczajowości żydowskiej, która silnie wpływała na życie uczuciowe i rodzinne członków społeczności: małżeństwa kojarzone, silne więzy rodzinne, obrazy z codziennego życia – takim, jakie było przed zagładą. Z drugiej strony teksty takich poetów jak Debora Vogel, czy Mojsze Lejb Halpern, obfitują w obrazy poetyckie o wymiarze uniwersalnym, w którym miłość nie jest mierzona czasem czy pochodzeniem. W nowych aranżacjach pieśni zaskakują świeżością i aktualnością, ujmują poczuciem humoru i wielowarstwowością nastrojów. Założeniem muzycznym przedsięwzięcia było nieoczywiste połączenie stylów – stąd nowoczesny syntezator spotykający wiolonczelę i harfa, powracająca echem elektronicznych efektów. Nie chodzi tu jednak o epatowanie nowoczesnością formy. Celem wszelkich zabiegów jest stworzenie nastroju, oprawy do wybrzmienia bogactwa emocji zawartych w tekstach – czułości, namiętności, odrzucenia, zadumy nad uczuciem dawno minionym lub utraconym.

Ola Bilińska na co dzień jest liderką mistyczno-folkowego zespołu Babadag, współpracuje m.in. z Maciejem Cieślakiem, Raphaelem Rogińskim, SzaZaZe, Andrzejem Smolikiem, Danielem Pigońskim. Śpiewała alternatywny pop, rock, house, techno, jazz, bluegrass, a nawet operę i miejski folk. O jej wszechstronnym talencie łódzka publiczność przekona się w ramach festiwalowego koncertu w studiu koncertowym w Radiu Łódź w poniedziałek. Wstęp jest bezpłatny, jednak liczba miejsc jest ograniczona, dlatego obowiązują rezerwacje.

Realizacja:

Ola Bilińska – śpiew, syntezator OP-1, gitara elektryczna, looper
Edyta Czerniewicz – wiolonczela, śpiew
Katarzyna Kolbowska – harfa, śpiew
Sebastian Witkowski – gitara basowa, synteztor

Libelid | 10 września, Studio im H. Debicha, Radio Łódź, ul. Narutowicza 130, g. 20:00

Partner wydarzenia:

Klimat lat pięćdziesiątych. Ciemne, hotelowe korytarze. W tle The Browns, Bobby Darin, Natasza Zylska... Atmosfera tajemnicy, strachu i zbrodni. Czy dramatyczne wydarzenia, które rozegrały się w hotelowym pokoju da się wyjaśnić bez wnikliwego śledztwa? O tym przekonają się uczestnicy festiwalowej kryminalnej gry miejskiej w Hotelu Grand.

Hotel przy Piotrkowskiej 72, świętujący w tym roku 130 urodziny, to idealna sceneria dla gry miejskiej przygotowanej dla Festiwalu Łódź Czterech Kultur przez Stowarzyszenie Topografie.

Zabawa przeniesie uczestników w czasy odwilży. Gracze wejdą w rolę obywateli przypadkowo zamieszanych w dochodzenie, prowadzących śledztwo na własną rękę. Aby bezpiecznie opuścić hotel będą musieli rozwiązać zagadkę tajemniczej śmierci. Co wydarzyło się w hotelu? Morderstwo? Samobójstwo? A może był to zwykły, nieszczęśliwy wypadek...? Szczegółowe zasady gracze poznają na rozpoczęciu, a z zagadką zmierzą się w dwu- lub trzyosobowych drużynach. Gra w Hotelu Grand zostanie rozegrana 15 września w dwóch turach o g. 13:00 i 15:00.

Stowarzyszenie Topografie od ponad dekady zajmuje się wzmacnianiem identyfikacji łodzian z ich miastem. Prowadzi działania nastawione na upowszechnienie partycypacji w przestrzeni miejskiej, rozwój życia kulturalnego miasta oraz ożywianie pamięci o ważnych wydarzeniach z jego przeszłości. Stowarzyszenie ma w swoim dorobku organizację wielu gier miejskich i przedsięwzięć poświęconych historii Łodzi. Tworzy m.in. programy edukacji regionalnej, prowadzi przestrzeń Poziom Wyżej, czy portal Miastograf.pl.

Kładę Cię teraz do snu | 15 września, Grand Hotel, ul. Piotrkowska 72, g. 13:00 i 15:00

Partner wydarzenia:

Czy w religii jest miejsce na bunt? Odpowiedzi na to pytanie poszukają z nami przedstawiciele czterech wyznań, które współtworzyły Łódź. W trzech świątyniach i w dawnym domu przedpogrzebowym przez dwa festiwalowe weekendy odbywać się będą wykłady, wystawy, koncerty i projekcje, których celem jest wzajemne spotkanie i poznanie.

Spotkanie z Łodzią żydowską odbędzie się 16 września. W domu przedpogrzebowym przy cmentarzu żydowskim (ul. Bracka, wejście od Zmiennej) oglądać będzie można wystawę fotografii Agnieszki Traczewskiej Chasydzkie powroty do miejsc nie-zapomnianych, a o g.15:00 rabin Dawid Szychowski wystąpi z wykładem Życie to przedsionek, a śmierć to drzwi. Wędrówki śladem czterech wielkich religii zakończy spacer po Cmentarzu Żydowskim szlakiem łódzkich Żydów (g. 16:00, wejście od Zmiennej).

Partner wydarzenia:

Czy w religii jest miejsce na bunt? Odpowiedzi na to pytanie poszukają z nami przedstawiciele czterech wyznań, które współtworzyły Łódź. W trzech świątyniach i w dawnym domu przedpogrzebowym przez dwa festiwalowe weekendy odbywać się będą wykłady, wystawy, koncerty i projekcje, których celem jest wzajemne spotkanie i poznanie.

Łódź protestancką poznamy lepiej 15 września. O g. 15:00 wykład Marcin Luter: reformator czy buntownik? zaprezentuje ks. Michał Makula – luterański teolog, duchowny, proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Mateusza w Łodzi. Po wykładzie o  g. 16:00 będzie można wysłuchać mini recitalu organowego w wykonaniu Radosława Kuliberdy oraz wziąć udział w oprowadzaniu po świątyni i wystawie Ewangelicy w Łodzi. Wszystko to w kościele przy ul. Piotrkowskiej 283.

Partner wydarzenia:

Czy w religii jest miejsce na bunt? Odpowiedzi na to pytanie poszukają z nami przedstawiciele czterech wyznań, które współtworzyły Łódź. W trzech świątyniach i w dawnym domu przedpogrzebowym przez dwa festiwalowe weekendy odbywać się będą wykłady, wystawy, koncerty i projekcje, których celem jest wzajemne spotkanie i poznanie.

Z Łodzią prawosławną spotkamy się 9 września (niedziela). Najpierw (g. 15:00) w cerkwi pw. Aleksandra Newskiego, przy ul. Kilińskiego 56, gdzie wykład Prawosławie i bunt wygłosi Archimandryta Atanazy (Nos), biskup prawosławny diecezji łódzko-poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Godzinę później w cerkwi przy ul. Piramowicza 12 rozpocznie się koncert Błogosław, duszo moja, Pana w wykonaniu Chóru Cerkiewnego.

Partner wydarzenia:

Czy w religii jest miejsce na bunt? Odpowiedzi na to pytanie poszukają z nami przedstawiciele czterech wyznań, które współtworzyły Łódź. W trzech świątyniach i w dawnym domu przedpogrzebowym przez dwa festiwalowe weekendy odbywać się będą wykłady, wystawy, koncerty i projekcje, których celem jest wzajemne spotkanie i poznanie.

Sobota, 8 września, poświęcona będzie Łodzi katolickiej. O g. 13:00 zacznie się oprowadzenie po archikatedrze pw. Św. Stanisława Kostki (ul. Piotrkowska 265) z księdzem proboszczem Ireneuszem Kuleszą. Z kolei o g. 13:30, 14:00 i 14:30, również w archikatedrze zobaczyć można multimedialną prezentację Łódź wielokulturowa. O g. 15:00 w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi (ul. Stanisława Kostki 14) wykład Czy w kościele jest miejsce na bunt? przedstawi arcybiskup Metropolita Łódzki Grzegorz Ryś – badacz, doktor habilitowany nauk humanistycznych, specjalizującego się w dziejach Kościoła autor licznych publikacji.

 Partner wydarzenia:

O tolerancji, historii, współistnieniu nacji i kultur. Jak o tym wszystkim rozmawiać z najmłodszymi mieszkańcami miasta? Nowocześnie, ciekawie i inspirująco, tak jak robią to edukatorzy Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. W ramach Festiwalu proponują łódzkim uczniom trzy grupy zajęć.

Na uczniów z klas 1-3 szkół podstawowych, czeka najmłodszy przewodnik po Łodzi – Kolorek. To on opowie maluchom o mieście w centrum Polski, w którym prawie połowa mieszkańców nie była Polakami. Bo tak właśnie wyglądała Łódź przed II wojną światową. W ramach zajęć Łódź z Kolorkiem mali słuchacze poznają codzienne życie w przedwojennej Łodzi. Spotkania z Kolorkiem odbędą się 10 i 14 września o g. 10:00 i 12 września o g. 12:00. 

Buntownicza Łódź  to zajęcia dla starszych uczniów: z klas 7-8 szkół podstawowych, gimnazjalistów i licealistów. Edukatorzy Centrum Dialogu opowiedzą o przemianach społecznych XIX i XX wieku, o sławnych buntownikach pochodzących z Łodzi, i o tym, jak łodzianie angażowali się w rewolucję 1905 roku i opozycję antykomunistyczną.  Zajęcia z tego bloku odbędą się 10 września o g. 12:00, 11 września o g. 10:00, 13 września o g.10:00 i 12:00 oraz 14 września o 12:00.  

Dla starszych uczniów przygotowano też zajęcia Łódź Czterech Kultur. Kiedy w XIX w. Łódź zaczęła rozwijać się w niespotykanym tempie, przyjechali do niej ludzie z całej Europy. Główny udział w rozwoju miasta miały cztery narodowości: Polacy, Niemcy, Żydzi i Rosjanie. Zajęcia przybliżą życie codzienne ludzi z miasta kominów, pokażą zabytki łódzkie oraz przybliżą sylwetki sławnych łodzian, a odbędą się 11 września o g. 12:00 oraz 12 września o g. 10:00. Obowiązują zapisy i rezerwacje.

Partner wydarzenia:

Unieruchomione kadry filmowe, zdjęcia z reklam, fragmenty studenckich etiud, literackie cytaty. Wszystko to złoży się na ekspozycję Biegnij. Stary świat jest za tobą. Przygotowywana przez Agnieszkę Zawadowską wystawa główna naszego Festiwalu zaprezentuje pejzaż lat 60. – epoki dynamicznych przemian społecznych.

– Bunt stał się wówczas formą politycznej ekspresji, napędzanej pragnieniem wolności. Pokażemy przede wszystkim świat nowej wyobraźni inspirowany obrazem filmowym. Ikoniczne kadry i ujęcia wpływały na rzeczywistość społeczną – mówi Agnieszka Zawadowska. – Po latach widzimy, jak wiele etiud studentów łódzkiej Szkoły Filmowej to obrazy buntowników wyobraźni – dodaje.

Trzon tej wizualnej opowieści stanowić będą oderwane od fabuły i głosu kadry z filmów, zdjęcia i  reklamy. Unieruchomione klatki staną się autonomicznymi obrazami z wewnętrzną dramaturgią, ujawniającą zaskakujące treści o ogromnym ładunku emocjonalnym.

Wystawa pokaże też, że działania twórców Wschodu i Zachodu należały do jednej, choć podzielonej przestrzeni. Obie strony były sobie niezbędne i współtworzyły zbiorową świadomość Europy. Pomimo działania cenzury, informacje, muzyka i filmy ze świata jakoś docierały za Żelazną Kurtynę, wywoływały szok i stawały się kultowymi wydarzeniami. Pomimo niepokojących sygnałów lewicujący Zachód był zafascynowany rzeczywistością krajów socjalistycznych, pochodami pierwszomajowymi, widowiskami i umiarkowaniem w gromadzeniu rzeczy. W oczach zachodu kraje socjalistyczne nie straciły „niewinności”, nie poddały się zwariowanej konsumpcji. Dla mieszkańców Wschodu Zachód był krainą marzeń, zapach rzeczy „stamtąd” był niezapomnianym doznaniem.

Widzowie zobaczą na wystawie między innymi etiudy studentów łódzkiej Szkoły Filmowej z tamtych lat: Romana Polańskiego, Zbigniewa Rybczyńskiego, Agnieszki Osieckiej, Filipa Bajona, Francisco Oscara Gamardo, Stefana Bratkowskiego, Wasyla Mirczewa czy Abdula Khalika. Wystawa zaprezentowana zostanie w Art_Inkubatorze w Fabryce Sztuki w Łodzi. Będzie ją można oglądać do 26 września. Na wernisaż wstęp wolny.

Wernisaż wystawy | 8 września, Art_Inkubator w Fabryce Sztuki w Łodzi, ul. Tymienieckiego 3, g. 18:00

Biegnij. Stary świat jest za tobą | 8-26 września, Art_Inkubator w Fabryce Sztuki w Łodzi, ul. Tymienieckiego 3

Bilety: 3/5 zł

Uwaga: Wystawa skierowana do osób od 16. roku życia

Agnieszka Zawadowska - kuratorka 
Monika Rudaś-Grodzka - konsultacja naukowa 
Emilia Kolinko - wybór tekstów 
Katarzyna Gumienna - kwerendy 
Antonina Benedek - opracowanie graficzne, multimedia
Kamila Golik, Gosia Gontarska - produkcja

Partnerzy wydarzenia: 

Studio Filmowe ZEBRA
Telewizja Polska S.A.
Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
Studio Miniatur Filmowych
Agencja fotograficzna East News Poland
Getty Images Poland
Argos Films
Zweites Deutsches Fernsehen
Instytut Pamięci Narodowej
Muzeum Kinematografii w Łodzi
Fundacja Centrum Solidarności
Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura
Teatr Narodowy w Warszawie
British Pathé
The Saul Zaentz Company
Beeldbank NAUCL Film & TV Society
The Getty Research Institute
State Library of South Australia
Scott Allsop | MrAllsopHistory
Julia Bratny
Wojciech Plewiński
Iwona Myszkowska
Old Touch
Martin i Tereza Monkey

Jeśli sztuka feministyczna, to gdzie, jeśli nie w silnie sfeminizowanej Łodzi? Anna Baumgart – uznana artystka wizualna, reżyserka, scenografka i producentka filmowa, przedstawicielka sztuki krytycznej i sztuki feministycznej przygotowuje dla nas premierowy performans-instalację. Wraz z 55 innymi kobietami zasiądzie przy stole na scenie w Teatrze Nowym po to, by wskazać najważniejsze dla naszego regionu kobiece postaci.

Anna Baumgart podejmuje tematy związane z problemami współczesnych kobiet i ich rolami życiowymi. Przygotowywana na wrzesień premierowa Sprawa kobieca w Polsce. Łódź 2018 odwołuje się do dwóch prac: Dinner Party Judy Chicago oraz The Famous Women Dinner Service, 1932-34, Vanessy Bell i Duncana Granta. Pierwsza z nich uznawana jest za ikonę sztuki feministycznej i za jedno z najistotniejszych dzieł sztuki XX wieku. Druga, starsza o dekady, to wystawiona tylko raz w Piano Nobile Gallery w Londynie protofeministyczna praca, prezentująca sylwetki ważnych historycznie kobiet w formie portretów na talerzach.

W performansie-instalacji Anny Baumgart pojawią się i stół i zastawa. Na Małej Scenie Teatru Nowego im. Kazimierza Dejmka w Łodzi miejsca za stołem zajmą artystki, krytyczki sztuki, aktorki, pisarki, polityczki, badaczki czy aktywistki miejskie. Przed każdą z nich znajdzie się talerz z portretem kobiecym, przedstawiającym autorkę instalacji z przebitym bokiem na tle flagi. Ta wariacja na temat ikonicznego obrazu EL Lissitzkiego Czerwonym klinem bij w białych odwołuje się do tradycji konstruktywistycznej i dziedzictwa rewolucyjnego artystów działających w Łodzi. Kolejnym jej symbolem, będą widmowe postaci Katarzyny Kobro i Róży Luksemburg, grane przez obecne na scenie aktorki. W warstwie dramaturgicznej instalacja składać się będzie z wygłoszonych tekstów krytycznych Katarzyny Bojarskiej, Agaty Araszkiewicz, Katarzyny Lewandowskiej oraz z partii aktorskich napisanych przez Wiktora Rusina, a granych przez Annę Kłos i Klarę Bielawkę. Performatywność instalacji zakłada też elementy niewyreżyserowane i przeplatanie się tekstów napisanych ze spontanicznie wygłaszanymi uwagami uczestniczek debaty, które w rozmowie wybiorą 50 figur kobiecych, najważniejszych dla naszego regionu geopolitycznego. Wstęp bezpłatny, jednak obowiązują rezerwacje.