Łódź opowiada się na rozmaite sposoby: poprzez losy mieszkańców, utwory literackie, piosenki; wyjawia tajemnice w narracjach badających literaturę i jej związki z rzeczywistością oraz innymi dziedzinami artystycznymi: filmem, muzyką, sztukami plastycznymi. Dlatego literacki program festiwalu nie ogranicza się tylko do tradycyjnie rozumianego obszaru literatury, ale prezentuje i projektuje opowieści w ich związkach z innymi dziedzinami artystycznymi. W jego ramach zaplanowaliśmy cztery realizacje różnych form opowieści oraz panel dyskusyjny.

Pierwszą z nich nazwałem „Opowieścią losu”. Jej bohaterem jest Andrzej Krakowski reżyser, scenarzysta i producent filmowy, łódzki Żyd, który w 1968 roku, jak wielu Polaków wywodzących się z jednej z kultur współtworzących Łódź, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i tam odniósł artystyczny sukces. Dzięki tej opowieści łódzka publiczność będzie mogła poznać nie tylko filmy Andrzeja Krakowskiego, w tym oparty na doświadczeniu emigracji dokument „Farewell to my Country” oraz wybitny film fabularny „Triumph of the Spirit”, ale także jego książki – „Pollywood. Jak stworzyliśmy Hollywood” i „Pollywood. Uciekinierzy w raju” – opowiadające o losach polskich (w tym łódzkich) Żydów, którzy stworzyli potęgę Hollywood. W ramach festiwalu będzie miał miejsce wernisaż rysunków satyrycznych artysty. Andrzej Krakowski poprowadzi również warsztaty scenariuszowe dla chętnych pisarzy i adeptów sztuki filmowej.

Druga z opowieści – „Złódzone piosenki” – zbudowana jest z aliansu słów i dźwięków. To projekt, który łączy artystów tworzących dawne i nowoczesne rodzaje folkloru miejskiego: hip hop, soul, rock folk, tradycyjną muzykę wiejską graną w miastach i folklor robotniczy. Tacy artyści jak Lilu Aleksandra Agaciak i Kapela Kożuch oraz Jacek Bieleński i Bałucka Kapela Podwórkowa stworzą dwie łódzkie piosenki oparte na wymienionych wpływach muzycznych, których refreny zostaną przetłumaczone na języki: niemiecki, rosyjski i hebrajski. Piosenka to także gatunek literacki, który przez muzykę dociera do ogromnej rzeszy odbiorców i ma moc przemieniania świata. Z tego zapewne powodu Bob Dylan został najświeższym noblistą w dziedzinie literatury. Koncert prezentujący obydwie piosenki i twórczość artystów poprzedzą warsztaty taneczne, dzięki którym łodzianie poznają tajniki oberka, kujawiaka i innych tradycyjnych tańców, tańczonych niegdyś przez łódzkich robotników.

Trzecia opowieść jest wyjątkowo poetycka, a jej atrakcyjność polega na rywalizacji poetek i poetów, którzy zmierzą się w ogłoszonym już konkursie na „Poemat Czterech Kultur” poświęcony naszemu miastu. Jego uczestnicy powinni czerpać z wielokulturowych dziejów miasta, industrialnego dziedzictwa i dokonań łódzkiej awangardy artystycznej. Wybrałem godnych i błyskotliwych jurorów – to mistrzynie i mistrzowie pióra w dziedzinie poezji i literaturoznawstwa: Joanna Roszak z Poznania, Joanna Mueller z Warszawy oraz dwaj łodzianie: Jerzy Jarniewicz i Kacper Bartczak. Laureat otrzyma 10000 zł, a zwycięski poemat zostanie odczytany podczas festiwalu.

Czwartą, wielogłosową miejską opowieść stworzą badacze-humaniści podczas zaplanowanej w ramach festiwalu konferencji „Archeologia śladu”, którą przygotowuje Instytut Badań Literackich w Warszawie. „Ślad”, jako ważna kategoria współczesnej humanistyki, poprowadzi badaczy do od-tworzenia różnorakich i ważnych dla dziejów naszego miasta idei, zjawisk i losów ludzkich. Owe re-konstrukcje będą prezentowane w trzech blokach tematycznych: „Krajobrazy”, „Szkice” i „Portrety”. Powstały w ten sposób zasób wiedzy posłuży nie tylko innym badaczom naszego miasta, ale także animatorom kultury i organizatorom naszego festiwalu do tworzeniu programu kolejnych edycji.

Czterem opowieściom towarzyszy skromna, ale niezwykle silna opowieść historii – panel dyskusyjny „Reżim komunistyczny w pamięci polskiej i rosyjskiej - kraj, region, miasto (Łódź i Iwanowo)”. Planowana dyskusja traktuje o trudnych nieraz i traumatycznych doświadczeniach łodzian i mieszkańców partnerskiego dla Łodzi rosyjskiego miasta Iwanowa. Pod naukowym przewodnictwem profesora Andrzeja de Lazari w dyskusji wezmą udział paneliści związani z Instytutem Tolerancji, Stowarzyszeniem Mosty Europy oraz Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Wszystkie zaprezentowane tu opowieści tworzą propozycję różnorodnych działań, doznań i doświadczeń, których najwłaściwszym dla mnie obrazem jest kształt piramidy. Jej podstawa to egalitarny i kierowany do wszystkich łodzian projekt „Złódzone piosenki”oraz dedykowany wszystkim łodzianom i realizowany przez pisarzy „Poemat Czterech Kultur”, zaś wierzchołek to wydarzenia przygotowane przez naukowców: Konferencja „Archeologia śladu” i panel dyskusyjny, które mają charakter bardziej elitarny. Środek zajmuje filmowa i literacka opowieść Andrzeja Krakowskiego. Jego emigracyjne doświadczenia i twórczość artystyczna, namysł nad dziedzictwem innych międzykulturowych wędrowców, wyrażają w pewnym sensie ducha naszego miasta, tworzonego podobnie jak miasta amerykańskie przez emigrantów ze wszystkich stron świata i wszystkich klas społecznych.